Çok tartışıyoruz yazıyoruz, iş kazalarının kaza değil cinayet olduğunu. Biraz serinkanlı oturup düşünelim kavramlar üzerine. Acaba kavramları yerli yerine oturabiliyor muyuz?

İş kazalarının %98’inin, meslek hastalıklarının ise %100’ünün önlenebilir oldugu ve 1930’larda tanımlanan Domino Teorisi kazalarının %88’ini insanların güvenli olmayan davranışlarına(güvensiz hareket), %10’unu güvenli olmayan eylemlere(güvensiz koşullar) bağlanmıştır, %2 ise önlenemeyen nedenlerdir.

Büyük bir yangın çıkan işletmenin dış cephesinde şunlar yazmaktadır;

Göremedim, düşünemedim, bilmiyorum, acelem var!

Güvenli bir çalışma için ‘İşçiler eğitimsiz ve verdiğimiz kişisel koruyucu donanımları kullanmıyorlar’ gibi söylemi riskli çalışma ortamlarında belki de söylenecek en son hususlardan birisidir. Zira iş güvenliği uzmanları açısından riskleri önleme hiyerarşisinde en önemli husus ortamın güvenli hale getirilmesidir.

Bunun için sırayla aşağıdaki husular vurgulanmalıdır.

1.Tehlikeli işlerde risklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Tehlikeli işleri ortadan kaldırmak mümkün değilse riskleri azaltma yöntemine başvurulmalıdır.

2.Kişisel koruyucuların kullanımı sağlanmalıdır. Ancak kişisel koruyucuların iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemede temel başlık olmadığı bir kez daha vurgulanmalıdır.

3.İşçiler, yaptıkları işler konusunda eğitilmelidir.Tüm yukarıda sayılanlar yapıldıktan sonra eğitim ve kişisel koruyucular önemli denebilir. Örneğin; kaynak robotunda çalışan bir işçi, havalandırması olan ve kaynak ışığının çalışandan tecrit edildiği bir kaynak robotunda çalışmalı, ondan sonra kişisel koruyucu olup olmaması ve iş güvenliği kurallarına uyup uymadığı denetlenmelidir.

4. Çalışanlar, işverenlerin teşvikleriyle iş güvenliği çalışmalarında aktif rol almalılar. İşverenlerin teknik tedbirleri alması için ve işçilerin güvenli davranış sergilemeleri için gerekli olan anahtar sözcük ‘farkındalık’tır. İş güvenliği kültürü, işveren ve çalışanlara aşılandığında, işletme körlüğü denilen, en önemli tehlikeli davranışı ortadan kaldırabiliriz. Devlet ve iş güvenliği profesyonelleri, işverenlerde ve çalışanlarda iş güvenliğinin önemi konusunda farkındalık yarattığında, işverenler de, iş güvenliği profesyonellerini yaptıkları çalışmalarda desteklediğinde, iş kazalarını kısa vadede minimuma, uzun vadede ise hedefimiz olan sıfıra indirebiliriz.

Peki ya siz farkında mısınız? Çalıştığınız ortamda size ya da çalışma arkadaşlarınıza zarar verebilecek tehlikelerin farkında mısınız? Etrafınıza işletme körü olarak değil farkında olarak bakın. Tehlikelerin farkına varalım. Sağlığımızla bedel ödemeyelim, gelin farkında olalım.

Erhan TURAN

C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı